ارز رمزنگاری شده (یا ارز دیجیتال ) نوعی پول نقد دیجیتال است که افراد را قادر می‌سازد تا ارزش را در یک محیط دیجیتالی انتقال دهند. ممکن است تعجب کنید که این نوع سیستم چه تفاوتی با PayPal یا برنامه های بانکداری دیجیتالی که در تلفن خود دارید، دارد. مطمئناً به نظر می رسد که در ظاهر همان موارد استفاده را ارائه می دهند، پرداخت به دوستان و یا خرید از وب سایت مورد علاقه شما، اما در زیر سیستم، آنها نمی توانند متفاوت تر از این باشند. در ادامه به طبقه بندی موارد مورد استفاده در ارز دیجیتال می پردازیم. بیشتر بدانیم ارز دیجیتال چیست…

انواع اصلی ارزهای دیجیتال چیست؟

در حال حاضر، هزاران ارز دیجیتال وجود دارد و روزانه تعداد بیشماری نیز راه اندازی می‎شوند ، که هرکدان کاربرد و اهداف خاصی جهت ارائه دارند، در حالی که همه ارز های دیجیتال برای انتقال ارزش به صورت دیجیتالی بین احزاب غیرقابل اعتماد بر یک فرض یکسان مبتنی بر اجماع، غیرمتمرکز و غیرقابل تغییر تکیه می کنند، تفاوت های ظریف و در برخی موارد نه‎چندان ظریفی بین آنها وجود دارد. در این مقاله ما این تفاوت ها و کارایی ارز های دیجیتال را دسته بندی می کنیم

ارزهای دیجیتال در کل به چهار نوع اصلی دسته و طبقه بندی می‎شوند:

ارز دیجیتال پرداخت

اولین نوع اصلی ارز رمزنگاری شده، ارز دیجیتال پرداخت است. بیت‌کوین ، معروف‌ترین ارز دیجیتال، اولین نمونه موفق ارز دیجیتال پرداخت دسته‎بندی شده است. همانطور که از نام آن پیداست، هدف یک ارز دیجیتال پرداختی، نه تنها به عنوان یک وسیله مبادله، بلکه به عنوان یک پول نقد الکترونیکی کاملاً همتا به همتا برای تسهیل تراکنش ها است.  

به طور کلی، از آنجایی که این نوع ارز دیجیتال یک ارز همه منظوره است، یک بلاک چین اختصاصی دارد که فقط از این هدف پشتیبانی می کند. این بدان معناست که قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (Dapps) را نمی توان روی این بلاک چین ها اجرا کرد.  

ارزهای دیجیتال پرداختی همچنین تمایل دارند تعداد محدودی سکه دیجیتالی داشته باشند که می‌توان ایجاد کرد، که به طور طبیعی باعث کاهش تورم آنها می‌شود. انتظار می‌رود که با کمتر و کمتر شدن این سکه‌های دیجیتال، ارزش این ارز دیجیتال افزایش یابد.

نمونه‌هایی از ارزهای دیجیتال پرداخت شامل بیت‌کوین، لایت‌کوین، مونرو، دوج‌کوین و بیت‌کوین کش است.

توکن های کاربردی

دومین نوع اصلی ارزهای دیجیتال، توکن کاربردی است. توکن ها دیگر دارایی رمزنگاری و دیجیتال هستند که روی بلاک چین دیگری اجرا می شوند. شبکه بلاک چین اتریوم اولین شبکه ای بود که مفهوم اجازه دادن به سایر دارایی های کریپتو را در بلاک چین خود در نظر گرفت.

در واقع، ویتالیک بوترین، بنیانگذار اتریوم، این ارز دیجیتال را به عنوان یک پول قابل برنامه ریزی منبع باز توصیف کرد که می تواند به قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز اجازه دهد تا نهادهای مالی و حقوقی قدیمی را از بین ببرند.

یکی دیگر از تفاوت های کلیدی بین توکن ها و ارزهای دیجیتال پرداخت این است که توکن ها مانند اتر در شبکه اتریوم دارای سقف نیستند. بنابراین، این ارزهای دیجیتال تورمی هستند ، به این معنی که از آنجایی که تعداد بیشتری از این توکن ها ایجاد می شوند، باید انتظار داشت که ارزش این دارایی دیجیتال کاهش یابد، مانند یک ارز فیات در کشوری که دائماً در حال کار با چاپخانه نقدی خود است.

توکن Utility یا همان کاربردی هدف یا عملکرد خاصی را در بلاک چین انجام می دهد که به آن مورد استفاده می گویند.  

مورد استفاده اتر، به عنوان مثال، پرداخت کارمزد تراکنش برای نوشتن چیزی در بلاک چین اتریوم یا ساخت و خرید Dapp در پلتفرم است. در واقع، شبکه اتریوم در سال 2021 تغییر کرد تا مقداری از اتر مورد استفاده در هر تراکنش را خرج یا بسوزاند تا موارد استفاده را تراز کند. شما می شنوید که از این نوع توکن ها به عنوان Infrastructure Tokens (توکن بنیادی) یاد می شود. در ادامه به مهمترین دسته بندی های توکن ها در بستر هر اکوسیستم بلاک چین اشاره می شود.

توکن های سرویس

برخی از پروژه‌های ارزهای دیجیتال توکن‌های خدماتی را صادر می‌کنند که به دارنده اجازه دسترسی به شبکه را می‌دهد یا به او اجازه می‌دهد تا کاری را در شبکه انجام دهد. یکی از انواع این توکن سرویس Storj است که جایگزینی برای Google Drive ، Dropbox یا Microsoft Onedrive است. این پلتفرم فضای هارد دیسک بلااستفاده را به کسانی که به دنبال ذخیره داده ها در Cloud هستند اجاره می دهد.

این کاربران هزینه خدمات را در توکن ابزار اصلی Storj پرداخت می کنند. برای به دست آوردن این توکن‌ها، کسانی که داده‌ها را ذخیره می‌کنند باید هر ساعت یک بار تأیید فایل تصادفی را به صورت رمزنگاری انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که داده‌ها هنوز در اختیار آنهاست.

توکن های مالی

نمونه دیگری از توکن، سکه بایننس (BNB) است که برای دادن هزینه های معاملاتی تخفیف دار به دارنده ایجاد شده است. از آنجایی که این نوع توکن به یک صرافی ارز رمزنگاری شده دسترسی می دهد، گاهی اوقات می شنوید که از آن به عنوان Exchange Token یاد می شود .

توکن‌ها معمولاً توسط Initial Coin Offerings (ICO) فروخته می‌شوند که پروژه‌های ارزهای دیجیتال در مراحل اولیه را به سرمایه‌گذاران متصل می‌کند. آنهایی که نشان دهنده مالکیت یا سایر حقوق مربوط به اوراق بهادار یا دارایی دیگر هستند، توکن های امنیتی نامیده می شوند که نوعی مالکیت کسری است. به طور گسترده تر، توکن های مبادله و امنیت متعلق به دسته بزرگتری از توکن های مالی مربوط به تراکنش های مالی مانند وام ، تجارت، تامین مالی جمعی و شرط بندی هستند.  

توکن های حکومتی

یکی دیگر از کاربردهای جالب توکن ها برای اهداف حکومتی است. این توکن ها به دارندگان آن حق رای دادن در مورد چیزهای خاصی را در یک شبکه ارزهای دیجیتال می دهد. به طور کلی، اینها تمایل به تغییرات یا تصمیمات بزرگتر و مهمتر دارند و برای حفظ ماهیت غیرمتمرکز شبکه ضروری هستند. این به جامعه این امکان را می دهد که از طریق آرای خود، در مورد پیشنهادات تصمیم بگیرند، نه اینکه قدرت تصمیم گیری را در یک گروه کوچک متمرکز کنند.

به عنوان مثال می توان به DAO (سازمان های خودمختار غیرمتمرکز) اشاره کرد که نوعی تعاونی مجازی هستند. معروف ترین آنها Genesis DAO است. در حال حاضر MakerDAO دارای یک توکن حاکمیتی جداگانه است که MKR نامیده می شود. دارندگان MKR می توانند در مورد تصمیمات مربوط به استیبل کوین MakerDAOs به نام دای رای دهند.

توکن های رسانه و سرگرمی

در نهایت، توکن‌های رسانه و سرگرمی نیز وجود دارند که برای محتوا، بازی‌ها و قمار آنلاین استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، نشانه توجه اولیه (BAT) است که به کاربرانی که برای مشاهده تبلیغات شرکت می‌کنند، توکن‌هایی اعطا می‌کند، که سپس می‌توان از آن برای تولیدکنندگان برتر محتوا استفاده کرد.  

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) مطمئناً یکی از داغ‌ترین موضوعات در فضای مالی غیرمتمرکز (DeFI) هستند. با این حال، NFTها یک ارز دیجیتال نیستند، زیرا ارزهای دیجیتال قابل تعویض هستند به این معنی که یک واحد از یک ارز دیجیتال خاص با واحد بعدی یکسان است.

دارنده یک BTC باید کاملاً بی تفاوت باشد اگر شخص دیگری واحد دیگری از BTC را به آنها پیشنهاد دهد. برای هر ارز دیجیتالی هم همینطور. با این حال، برای NFT ها، هر یک منحصر به فرد و غیرقابل تعویض هستند، بنابراین ما آنها را به عنوان یک ارز دیجیتال در نظر نمی گیریم. بیشتر بدانیم…

استیبل کوین ها

با توجه به نوسانات تجربه شده در بسیاری از دارایی های دیجیتال، استیبل کوین ها به گونه ای طراحی شده اند که ذخیره ارزش را فراهم کنند. آنها ارزش خود را حفظ می کنند زیرا در حالی که بر روی یک بلاک چین ساخته شده اند، این نوع ارز دیجیتال را می توان با یک یا چند ارز فیات مبادله کرد. بنابراین استیبل کوین‌ها در واقع به یک ارز فیزیکی، معمولاً دلار آمریکا یا یورو، متصل می‌شوند.  

انتظار می رود شرکتی که این پگ را مدیریت می کند، ذخایر خود را حفظ کند تا ارزش ارز دیجیتال را تضمین کند. این ثبات، به نوبه خود، برای سرمایه‌گذارانی جذاب است که ممکن است از استیبل کوین‌ها به عنوان وسیله‌ای برای پس‌انداز یا به عنوان وسیله‌ای برای مبادله استفاده کنند که امکان انتقال منظم ارزش بدون نوسانات قیمت را فراهم می‌کند.  

بالاترین استیبل کوین، USDT تتر است که پس از بیت کوین و اتر، سومین ارز دیجیتال بزرگ از نظر ارزش بازار است. USDT با دلار ایالات متحده پیوند خورده است، به این معنی که ارزش آن قرار است در هر دلار 1 دلار ثابت بماند. این امر با حمایت از هر USDT با یک دلار دارایی ذخیره به صورت نقد یا معادل نقدی به این امر دست می یابد.

دارندگان می توانند ارز فیات خود را برای USDT سپرده گذاری کنند یا USDT خود را مستقیماً با قیمت بازخرید 1 دلار، کمتر از هزینه هایی که Tether دریافت می کند، با Tether Limited بازخرید کنند. تتر همچنین برای کسب درآمد به شرکت ها پول نقد قرض می دهد.

با این حال، استیبل کوین ها تحت هیچ گونه نظارت یا مقررات دولتی نیستند. در ماه مه 2022، یک استیبل کوین پرمخاطب دیگر به نام TerraUSD و کوین خواهر و برادر آن، لونا، سقوط کردند. TerraUSD از 1 دلار به تنها 11 سنت رسید.

مشکل TerraUSD این بود که به جای سرمایه‌گذاری ذخایر در پول نقد یا سایر دارایی‌های مطمئن، توسط واحد پولی خود، لونا، پشتیبانی می‌شد. در طول سقوط خود در ماه می، لونا از بیش از 80 دلار به کسری از سنت رسید. در حالی که دارندگان TerraUSD برای بازخرید استیبل کوین‌های خود فریاد زدند، TerraUSD پیوند خود را با دلار از دست داد.

درس اینجا دوباره این است که قبل از خرید استیبل کوین با نگاه کردن به وایت پیپر و درک اینکه چگونه استیبل کوین ذخایر خود را حفظ می کند، دقت لازم را انجام دهید. بیشتر بدانیم…

ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)

ارز دیجیتال بانک مرکزی شکلی از ارز دیجیتال است که توسط بانک های مرکزی کشورهای مختلف صادر می شود. CBDCها توسط بانک‌های مرکزی به صورت توکن یا با سابقه الکترونیکی مرتبط با ارز و متصل به ارز داخلی کشور یا منطقه صادرکننده صادر می‌شوند. 

از آنجایی که این ارز دیجیتال توسط بانک‌های مرکزی صادر می‌شود، بانک‌های مرکزی اختیارات و مقررات کامل را بر CBDC حفظ می‌کنند. اجرای CBDC در سیستم مالی و سیاست پولی هنوز برای بسیاری از کشورها در مراحل اولیه است. با این حال، با گذشت زمان ممکن است به طور گسترده‌تری مورد پذیرش قرار گیرد.

مانند ارزهای دیجیتال، CBDC ها بر اساس فناوری بلاک چین ساخته شده اند که باید کارایی پرداخت را افزایش داده و هزینه های تراکنش را کاهش دهد. در حالی که استفاده از CBDC ها هنوز در مراحل اولیه توسعه برای بسیاری از بانک های مرکزی در سراسر جهان است، چندین CBDC بر اساس اصول و فناوری مشابه ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین هستند. 

ویژگی این ارز که به صورت توکن یا با سوابق الکترونیکی برای اثبات مالکیت صادر می شود، آن را شبیه به سایر ارزهای رمزپایه معتبر می کند. با این حال، از آنجایی که CBDC ها به طور موثر توسط دولت صادرکننده نظارت و کنترل می شوند، دارندگان این ارز دیجیتال از مزیت عدم تمرکز، نام مستعار و عدم سانسور چشم پوشی می کنند.

CBDC ها یک “ردپای کاغذی” از تراکنش ها را برای دولت حفظ می کنند، که می تواند منجر به مالیات و سایر رانت های اقتصادی شود که توسط دولت ها وضع می شود. نکته مثبت این است که در یک محیط سیاسی و تورمی باثبات، می توان انتظار داشت که CBDCها ارزش خود را در طول زمان حفظ کنند یا حداقل ارز فیزیکی ثابت را دنبال کنند.

خریداران CDBC علاوه بر داشتن ایمان و اعتبار کامل به کشور صادرکننده، نگران کلاهبرداری و سوء استفاده ای که بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر را درگیر کرده است، نخواهند بود.

کلام پایانی

در پایان همانطور که در ابتدا مقاله اشاره کردیم، هزاران ارز رمزنگاری شده وجود دارد که روزانه تعداد بیشتری به آنها اضافه و شروع به کار می کنند، همه آنها به فناوری بلاک چین وابسته هستند، اما تفاوت های زیادی وجود دارد و به طور کلی، ما آنها را به چهار دسته طبقه بندی کردیم : ارزهای دیجیتال پرداخت، توکن ها، استیبل کوین ها و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی. این دسته بندی از خیلی جهات در تعیین استراتژی سرمایه گذاری و کار با ارزهای دیجیتال کاربردی و مهم هستند، که هرکدام را با توجه به تعیین علاقه و شیوه سرمایه گذاری خود دنبال کنید.